Vanochtend in de supermarkt voelde ik mij ineens verdrietig. Ik had eerst al een tijd buiten in de rij moeten wachten, waar we op anderhalve meter afstand stapvoets richting de ingang bewogen. Iedereen leek zich al aardig verzoend te hebben met deze bizarre situatie. Eenmaal binnen kreeg ik een gedesinfecteerd wagentje. Toen ik op het versplein groente aan het uitzoeken was, brandden de tranen achter mijn ogen. Beetje oncomfortabel in een supermarkt, maar dat past dan ook wel bij de gehele situatie.  Je hoopt toch ook allemaal dat niemand iets onverwachts gaat doen, want hoe moet je dan reageren? Je kan niet zomaar iemand te hulp schieten, alleen op anderhalve meter afstand bemoedigend toespreken. Stel dat iemand ineens niet lekker wordt. Nemen mensen dan juist meer afstand of is er dan toch een held die de veiligheid van de ander vooropstelt en alle nieuwe regels voor even “vergeet”? In het begin moest ik nog glimlachen in de winkel om deze absurditeit. Vandaag zag ik er even helemaal niets grappigs meer in. Misschien kwam het omdat iedereen zich al leek te hebben aangepast en moeiteloos, alsof het de normaalste zaak van de wereld is, afstand hield. Ik vond het helemaal niet normaal! Wellicht voelde ik me even zo buiten de groep vallen, dat de verdrietige werkelijkheid me overviel.

Bijzonder eigenlijk hoe snel mensen dit nieuwe gedrag, van afstand houden, toe-eigenen. Gedrag veranderen is namelijk zo’n beetje het moeilijkste dat er is. Trouwens, niet alleen gedrag, maar ook gedachten veranderen is heel lastig. Zo’n negentig procent van onze gedachten zijn hetzelfde als de gedachten van de dag ervoor. Ditzelfde geldt voor ons gedrag: negentig procent gaat op de automatische piloot. Je persoonlijkheid is opgebouwd uit hoe je denkt, hoe je handelt en hoe je je voelt. En dat is dus voor negentig procent iedere dag hetzelfde. Het voelt comfortabel en gaat moeiteloos. Als we van de een op de andere dag ons gedrag moeten veranderen, voelt dit zo ongemakkelijk dat we het liefst terug willen naar ons oude zelf. En omdat wij mensen ook veelal dezelfde gewoonten hebben ontwikkeld, doen we ook vaak dezelfde dingen op hetzelfde moment. Het is dus helemaal niet vreemd dat we naar buiten trekken, bij mooi weer. Dat we met zijn allen voor de bouwmarkt staan te wachten om te klussen, nu we wat meer tijd hebben, enzovoort. Dat doen we dus op de automatische piloot. We beschermen hiermee onze identiteit, onze eigen ik. Dat we ons zo snel aanpassen, is dus eigenlijk een enorme prestatie! Tuurlijk, het voelt oncomfortabel, niet vertrouwd, maar je merkt ook dat het went, naarmate de tijd verstrijkt. Het gedrag wijzigt en ook onze gedachten en gevoelens over de situatie. Eerst zijn we nog in de weerstand, maar na een tijdje zien we in dat het nodig is.

Laten we er een les uit trekken! Hoe vaak lukt het niet als we ons gedrag en beperkende overtuigingen willen veranderen? Denk aan stoppen met roken, gewicht verliezen, tijd nemen om te ontspannen, meer tijd te nemen voor elkaar, om te sporten of wel die oefening van de therapeut te doen. Zo kan ik nog wel even doorgaan. Nu begrijpen we, dat het niet meer dan logisch is dat het in het begin oncomfortabel voelt, dat we weer teruggrijpen op de vertrouwde gewoonten. Toch hebben we nu ook geleerd dat het na een tijdje went en dat het gemakkelijker wordt. Bemoedigend hè!

Annelies